Ating kandidato

ATING KANDIDATO

sina Ka Leody de Guzman at Ka Walden Bello

sa pagkapangulo't pagka-bise ng bansang ito

mga matatag na lider, palaban, prinsipyado

sa halalang ito'y dapat nating maipanalo

kapado nila ang mga isyu ng sambayanan

kapado rin nila ang problema ng mamamayan

salot na kontraktwalisasyon ay dapat labanan

ititigil ang pangungutang ng dayong puhunan

buwis sa yaman ng bilyonaryo'y  isasagawa

sahod ay itaas, presyo ng bilihin ibaba

itaas sa living wage ang sahod ng manggagawa

paunlarin ang buhay ng magsasaka't dalita

ilan lang iyan sa aking nabatid at nasuri

silang lipunang makatao yaong minimithi

babaligtarin ang tatsulok, walang naghahari

sila'y karapat-dapat na iboto't ipagwagi

oo, sa halalang ito, sila'y ating pambáto

silang tinapatan ang mga dinastiya't tusong trapo

kasangga ng babae, pesante, dukha't obrero

silang magaling na lider na hanap ng bayan ko

- gregoriovbituinjr.

02.28.2022

Ang bag kong pula

ANG BAG KONG PULA

bumili ako ng bag na pula

na yaong tela'y satin o seda

kaykintab ng pagkapula niya

walang tawad, dalawang daan na

sticker ay agad kong dinikit

upang makita rin kahit saglit

ng balana sa bag kong sinukbit

ang lider-obrerong aming bitbit

yaong sticker ni Ka Leody

ay tingkad sa pulang mabighani

pulang sagisag ng bayang api

kulay ng magiting na bayani

bag na ito'y binili kong sadya

upang maikampanya sa madla

ang kandidato ng manggagawa

para pagkapangulo ng bansa

- gregoriovbituinjr.

02.28.2022

Tula alay sa Piglas-Maralita

TULA ALAY SA PIGLAS-MARALITA

sa inyong asembliya'y pupunta

kaming naglilingkod din sa dukha

at ipaglaban, kayo'y kasama

ang bawat isyu ng maralita

lalo't usaping paninirahan

at kinabukasan nitong anak

isyu ng hustisyang panlipunan

nang dukha'y di gumapang sa lusak

pipiglas sa isyung di malunok

huhulagpos sa sistemang bulok

makikibaka, makikihamok

upang dukha'y ilagay sa tuktok

lipunang makatao'y itayo

at pagsasamantala'y masugpo

kung pagkakaisa'y makatagpo

maling sistema'y mapaglalaho

mabuhay ang Piglas-Maralita

at tayo'y nagkakaisang diwa

patungo sa mabuting adhika

para sa kagalingan ng dukha

- gregoriovbituinjr.

02.27.2022

Punong mangga

PUNONG MANGGA

ah, may punong mangga sa lungsod

na tanawing kalugod-lugod

sa dukhang mababa ang sahod

bagamat paligid ay bakod

malago na ang punong mangga

pagmasdan mo't kayraming bunga

aani'y tiyak na masaya

lalo kung ito'y mabebenta

halina't ating ipagdiwang

ang mga manggang manibalang

nang sa piging ng mga manang

na buntis ay may pakinabang

ngunit paano aanihin

upang buntis ay pasayahin

mga bunga'y ating sungkitin

kung may tulay man ay tawirin

mangga'y talupang unti-unti

nang di sumugat sa daliri

manggang hilaw pala ang susi

sa manang nating naglilihi

- gregoriovbituinjr.

02.27.2022

* litratong kuha ng makatang gala habang bumababa sa hagdanan ng MRT

Anino sa baso

ANINO SA BASO

may kasabihan ang lasenggo

na kaiba sa lasenggero

aba'y tumagal na sa ano

subalit huwag lang sa baso

at iyan din ang sinasabi

ng mga tanggerong nagsilbi

sa pagtagay ng rhum at pepsi

o kaya'y hinyebra o whiskey

ngunit baso ba'y lumalakad

o tanggero lang ang makupad

sa lalamunan di sumayad

yaong lambanog na may babad

anino sa baso'y namasdan

humahalo sa tinalupan

nang hahawakan ang tatangnan

ay naubos na ang pulutan

napakaartistikong kamay

na humalo sa mga kulay

ano kaya ang kanyang pakay?

ang ubusin na ba ang tagay?

- gregoriovbituinjr.

01.27.2022

Babasagin

BABASAGIN

sa isang tindahan ay taguyod

ang abisong may banta sa sahod

karatula: "Good to see, nice to hold"

sabi pa: "Once broken, considered sold"

tila makata'y kumatha niyan

lalo na't kayganda ng tugmaan

pag nakabasag, dapat bayaran

kaya sa pagpili'y dahan-dahan

sa atin nga'y may salawikain

pag bahay mo'y yari sa salamin

maging mabait sa kapwa natin

dahil baka bahay mo'y basagin

bawat kalakal ay di pa iyo

lalo't tinitingnan pa lang ito

pag nakabasag ka, kung magkano

ang produkto'y dapat bayaran mo

kung di bibili'y huwag didikit

sa mga babasagin mong hirit

karatula'y pagmamalasakit

kung makabasag ka'y anong lupit

- gregoriovbituinjr.

02.26.2022

Tatlong imahe sa EDSA

TATLONG IMAHE SA EDSA

dalawang litrato, isang rebulto

ng tatlong babae ang nakunan ko

natsambahan lang makodakan ito

tatlong imahe sa EDSA'y kanino?

dahil sa People Power ay nalagay

yaong rebulto ng Mahal na Inay

ng isang relihiyon, inialay

tanda raw ng sampalatayang tunay

isang litrato'y Pinay na artista

isa namang litrato'y Koreana

nagpapatalastas sila sa EDSA

ng mga produktong modelo sila

salbaheng daliri'y napitikan lang

ang kamera sa selpong aking tangan

kayganda ng lumabas na larawan

tila propesyunal na cameraman

- gregoriovbituinjr.

02.26.2022

* litratong kuha ng makatang gala habang lulan ng isang sasakyan

Ang EDSA

ANG EDSA

sa matinding trapik kilala ng madla ang EDSA

may estasyon ng M.R.T. at may bus carousel pa

di lang iyon, may mahalaga rin itong historya

napatalsik ang diktador nang masa'y nag-alsa

taos pasasalamat sa ating mga ninuno

sa kabayanihang ginawa't kanilang tinungo

ang pagbaybay sa demokrasya laban sa palalo

at nakibaka laban sa mga crony't hunyango

ngayon, EDSA'y larawan ng matinding nakalipas

ng kabayanihan ng bayan laban sa marahas

nangarap ng pagbabago, bus ay pakitang gilas

nagtataasan ang billboard, tadtad ng patalastas

EDSA'y pinangalan kay Epifanio Delos Santos

abogado, pintor, kritiko, may-akda ring lubos

at historyan din, para sa bayan ang ikinilos

upang buhay ng masa'y di maging kalunos-lunos

mainit ang panahon, ramdam ko ang alinsangan

at ginunita pa rin ang nagdaang kasaysayan

umaasang di maulit ang ganoong nagdaan

na yumurak sa dangal at karapatan ng bayan

- gregoriovbituinjr.

madaling araw, 3:47 am, 02.26.2022 litratong kuha sa MRT noong 02.25.2022

EDSA 36

SA ANIBERSARYO NG EDSA PEOPLE POWER

anibersaryo ngayon ng pagbagsak ng rehimen

ng tinuring na diktador sa kasaysayan natin

at kanina'y nagtungo sa People Power Monument

kami ni misis nang kasaysayang iyon ay damhin

di ako lumiliban sa makasaysayang araw

pagkat nakasama ako ni tatay noong araw

kasama'y mga katropa niya isang tag-araw

ng Pebrero upang sa nagtitipon ay dumalaw

namigay kami ng mga pagkain sa nagtipon

mga karaniwang taong nagpuntang EDSA noon

kinaharap ang mga sundalo, baril at kanyon

upang mapatalsik ang diktador na panginoon

masang nagkatipon noon sa EDSA'y nakiisa

kabilang kami't ang mga kaibigan ni Ama

napatalsik ang diktador nang mag-alsa ang masa

tila nakamit na nga ang asam na demokrasya

wala namang pinangako ang EDSA, ang alam ko

kundi mapatalsik si Marcos ang gusto ng tao

nanawagan ang Kardinal at naging ispontanyo

binatilyo na ako noon, di pa bumoboto

pag-aalsang EDSA'y malaking tagumpay ng bayan

nang magkaisa't magkapitbisig ang sambayanan

at kasama ko si Dad sa petsang makasaysayan

kaya araw na ito sa aki'y makahulugan

- gregoriovbituinjr.

02.25.2022

Sa aklat ng kasaysayan

SA AKLAT NG KASAYSAYAN

nakaukit na sa kasaysayan

ang di naman sikat na pangalan

manggagawang kauna-unahang

tumatakbo sa pampanguluhan

magaling, matalas, mapanuri

tinahak niya'y landas ng uri

nilalabanan ang naghahari

kasangga ng dukha't naaglahi

matatag ang prinsipyo sa masa:

labanan ang pagsasamantala

baguhin ang bulok na sistema

ikalat ang diwang sosyalista

na may respeto sa karapatan

adhika'y hustisyang panlipunan

para sa lahat, di sa iilan

kaya pangalan niya'y tandaan

kinakatawan niya'y paggawa,

babae, pesante, dukha, madla

Leody de Guzman, manggagawa

at magiging pangulo ng bansa

- gregoriovbituinjr.

02.25.2022

Bawal

BAWAL

ah, kayraming bawal sa tindahan

bawal ang tambay, bawal ang utang

malinaw ang pinatutungkulan

sinuman sa ating kababayan

ibig lang sabihin, magbayad ka

huwag bumili kung walang pera

tindahan ay di tambayan, di ba?

kahit pa maganda ang tindera

kayraming bawal dahil daw bisnes

nang kamalasan daw ay maalis

anumang di swerte'y winawalis

sa ganyang punto, sila'y mabilis

kung pagtambay lang ang inaasal

kung uutang na tinda'y matumal

ay aalis na lang kasi bawal

di makautang ng pang-almusal

- gregoriovbituinjr.

02.25.2022

Sa ibang landas

SA IBANG LANDAS

baka dapat nang mawala sa kanilang daigdig

at tahakin ang bagong mundo ng buong sigasig

bilang nobelistang minsang nakipagkapitbisig

sa mga niyurakan ng dangal at inuusig

iyan marahil ang tanda ng nawalang trabaho

dahil sa tatlong buwang liban dahil sa sakit ko

subalit di naman malala, lamang ay seryoso

tulad ng gagawing nobelang batay sa totoo

di naman ako mawawala, naririyan pa rin

subalit iba na nga lang ang aking tatahakin

isang buhay-pampanitikan na madalas gawin

bilang makata, ngayon ay nobela ang layunin

ah, panahon nang mawala sa kanilang daigdig

upang mapasok ko na rin ang kabilang daigdig

upang ilarawan ko sa nobela ang pag-usig

sa mga trapo't mapanlinlang, dugong malalamig

sana sa bagong larangang ito ay magtagumpay

sana'y makalikha ng nobela bago humimlay

noon pa'y nakilala akong makata ng lumbay

nais ko namang makilalang nobelistang tunay

- gregoriovbituinjr.

02.24.2022

Misyon ni Earthwalker

DI PA TAPOS ANG MISYON NI EARTHWALKER

di man niya hinahangaan si Luke Skywalker

o sinuman sa mga Jedi, maging si Darth Vader

sumusunod naman sa batas, di naging Jaywalker

ay naritong patuloy ang lunggati ni EarthWalker

dahil sa programang pangkalikasang pinasukan

facebook page na EarthWalker ay agad nilikha naman

upang sanaysay at tula hinggil sa kalikasan

ay sa EarthWalker mailathala, maging lagakan

ngunit sa programang iyon ako na'y maaalis

dahil lumiban ng tatlong buwan nang magkasakit

nagka-Covid, T.B., diabetes pa'y tinitiis

subalit EarthWalker ay nilalamnan pa ring pilit

konsepto'y nagmula nang mag-Climate Walk ang makata

kasama ng iba'y naglakad at nagtapos mula

Luneta hanggang Tacloban, lakaring anong haba

at muling naglakad sa isang malamig na bansa

patuloy ang pagkatha ng tula sa kalikasan

panawagang Climate Justice ay laging lakip naman

sa tula't sanaysay ang masa'y mapaliwanagan

pati na samutsaring paksang pangkapaligiran

hanggang ngayon, di pa tapos si EarthWalker sa misyon

hangga't may hininga, magpapatuloy pa rin iyon

sa gawaing pagtula't pagmumulat niyang layon

bilang handog sa mga susunod na henerasyon

- gregoriovbituinjr.

02.24.2022

Pagharap sa kawalan

PAGHARAP SA KAWALAN

nagbabantang ako'y mawalan na ng kabuhayan

na binibigay ng buo kay misis buwan-buwan

apektado ang buong katawan ko't kalingkingan

nagkasakit kasi ako't nawalang tatlong buwan

inaamin ko, sarili ko lang ang sinisisi

dahil sa aking kapalpakan ang ganyang nangyari

gayunman, nagpapasalamat ako sa marami

ako'y naging kabahagi ninyo't nakapagsilbi

isang bagong mapagkukunan ang aking hagilap

upang may maibigay kay misis at sa pangarap

subalit saan, saan makikita ang paglingap

sa makatang taring na bagong diskarte ang hanap

kung sana'y may pahayagang maaaring tumula

na aking tatambakan ng nagpupuyos kong diwa

ah, sana'y may ganyang diyaryo, paano kung wala

sa kangkungan ba pupulutin ang abang makata

dapat may makuhang trabaho't pambili ng gamot

lalo't di tama ang panghihingi't paabot-abot

aayusin ko rin yaong asignatura't gusot

bago pa sa malayong paglalakbay pumalaot

maraming barya ang isinuksok ko sa tibuyo

o alkansya baka mga naipon ay lumago

ah, pulos kapalpakan, kasawian, pagkabigo

aray ko, sa diwa ko't puso'y sirit na ang dugo

- gregoriovbituinjr.

02.24.2022

Pritong sunog

PRITONG SUNOG

pinrito ko'y nasunog na naman

noong may pumasok sa isipan

kaya ang kwaderno'y sinaglitan

isinulat ang napagnilayan

nasok sa diwa'y baka mapawi

kaya kumilos akong madali

nang maamoy ang nasa kawali

pinrito'y nasunog nang kaunti

ang gilid ng daing ay nangitim

napabayaan nang mahumaling

sa pagkathang tila ba nahimbing

nang magkasunog saka nagising

buti na lang, di sunog na sunog

at naagapan pa't di nadurog

dagli kong kinuha't di pa lamog

ang uulaming nakabubusog

- gregoriovbituinjr.

02.23.2022

Sa pagtingala

SA PAGTINGALA

nasa ulap ang iyong hiwaga

kaya pag bumagyo'y bumabaha

umaambon nang kabi-kabila

hanggang lumakas at maging sigwa

ang iyong ganda'y tinititigan

pagkat tanda ng kaliwanagan

tunay kang tanglaw ng santinakpan

sa iyong kayputing kaputian

kayrami mong kwentong di masilip

kahit pag-iisipa'y di malirip

hanggang bumagsak na lang sa atip

yaong tikatik mong halukipkip

sana sa iyo'y makapanganlong

di man pumatak sa aming bubong

sa himpapawid ay sasalubong

sa gayon, sa iyo'y makisilong

- gregoriovbituinjr.

02.23.2022

Kwentong imbi

KWENTONG IMBI

nabababad ba sa katuwaan

ang puso't diwa ng salawahan

di mo na sila mapagsabihan

dahil sa kanilang kalibugan

kanino na sila magtatanong

pag nakadama ng pagkaburyong

kung nais magsikain ng tahong

gayong kalan ay wala nang gatong

pag-iisipan ba ng masama

gayong kilala mong walanghiya

sa katapatan ba nila'y duda

kaya ilong nila'y humahaba

pakendeng-kendeng man ang inahin

ay huwag mong basta pupupugin

lalo't sila'y mga pangitlugin

doon sa munti nilang bukirin

lumayo pag walang pahintulot

para silang pusang nangangalmot

mabuti nang sa ulo'y kumamot

kahit magmukhang bahag ang buntot

- gregoriovbituinjr.

02.23.2022

02.22.2022

02.22.2022

anim na numero dos, aba'y kayganda ng petsa

ano ang tanda sa sipnayan o matematika?

makakamit ba ng masa ang asam na hustisya?

at masasalba ba mula sa pagsasamantala?

may ano sa anim na parehong numerong iyon?

at may diyalektika ba riyan o nagkataon?

o kaya'y naghahanap lang ng tanda kung mayroon

upang kunwari'y umunlad tayo sa ngalan niyon

anim na beses mo kayang dos ay imultiplika

ang sagot ay bilang ng parisukat sa chess, di ba?

anong kayang tanda nito sa trigonometriya?

o kaya'y sa calculus o maging geometriya?

oo, nagkataon lang na petsa'y may anim na dos

di nito mabago ang buhay na kalunos-lunos

ng mga dukhang bihi-bihira lang makaraos

kung sistema'y mabago ay dahil masa'y kumilos

tigib sa pagkaunsyami ang maraming timbangan

na di pa maapuhap ang hustisyang panlipunan

di magagap na sa petsang iyan ay malinawan

kung anong itsura ng pag-alpas sa karukhaan

- gregoriovbituinjr.

Sa rali

SA RALI

patuloy akong sumasama

sa mga rali sa kalsada

upang mga isyu't problema'y

malutas, kamtin ang hustisya

nakakadaupangpalad ko

ang samutsaring guro rito

sila'y mga lider-obrero't

lider-maralitang narito

minsan, bumibigkas ng tula

ang tulad kong abang makata

hinggil sa samutsaring paksang

pulitikal para sa madla

kaya ko pinaghahandaan

ang bawat rali sa lansangan

upang ipakita sa bayan

sila'y aming pinaglalaban

taospusong pasasalamat

pag naaanyayahang sukat

upang makasama ng bawat

nagraraling may diwang mulat

- gregoriovbituinjr.

02.22.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa isang rali niyang nilahukan

Hawak-kamay

HAWAK-KAMAY

iniibig ko ang diwatang

sa ganda'y nakakatulala

gayong sa iba'y isang mutyang

payak pag natanaw ng madla

sa diwata kasi pumintig

ang pusong puno ng ligalig

anong lamyos ng kanyang tinig

pag umawit, ako'y nakinig

sa diwata lang pumanatag

ang iwing pusong dati'y hibang

kasama siya sa magdamag

at di na ako naiilang

hawak-kamay kaming dalawa

kahit na saanman magpunta

sa panaginip man magkita

magkasama pa rin tuwina

isa mang makata ng lumbay

ang sa diwata'y nakasilay

may mga kathang naninilay

na sa tanging pag-ibig alay

- gregoriovbituinjr.

02.22.2022

Aralin

ARALIN

ngayon, nagtuturo muli sa kapwa maralita

ano ang karapatan natin sa paninirahan

mahalagang mabatid ng walang bahay na dukha

kung paano karapatang ito'y maipaglaban

iilan man silang natuturuan natin ngayon

bagamat nabigyan na'y marami-raming kapatid

lalo't marami pang iskedyul at pagkakataon

upang walang bahay ay talagang ito'y mabatid

may natutulugan sila ngunit di lupa nila

silang nakatira roong ilang dekadang higit

nais nilang tinirhang lupa'y mapasakanila

kaya lider-maralita'y agad nagmalasakit

Housing Rights and Climate Justice, isyung pinaglalaban

maraming bahay, sinira ng bagyo, sinalanta

iba'y dinemolis, relokasyon ay wala pa man

karapatan sa pabahay, iangkop din sa klima

pagtuturo ng klima't karapatan sa pabahay

ay kambal na tungkulin ng samahang maralita

upang mga ito'y kanilang ipaglabang tunay

nang kapwa maralita'y di maging kaawa-awa

- gregoriovbituinjr.

02.21.2022

* litratong kuha ng sekretaryo-heneral ng KPML sa kanilang tanggapan sa Pasig

Bawat tula'y tulay

BAWAT TULA'Y TULAY

"An artist is not a special kind of person rather each person is a special kind of artist." - mula sa paskil sa isang kainan

ako'y isang manunula

at artista ng salita

kahit bumagyo't bumaha

ay patuloy sa pagkatha

iyon na ang naging buhay

niring makata ng lumbay

na ang bawat tula'y tulay

sa madla ng diwa't pakay

tulay sa bawat linggatong

at paglaban sa ulupong

tulay sa dukha't may dunong

upang bayan ay sumulong

kung sa tula'y may magbasa't

kinagiliwan ng masa

mula sa puso talaga'y

pasasalamat tuwina

- gregoriovbituinjr.

02.21.2022

Gawaing tambak

GAWAING TAMBAK

tumatambak ang mga gawain

na dapat lang piliting tapusin

subalit dapat alam mong tupdin

ang katungkulan kahit tipirin

inilagay ka diyan ng bayan

sa sinumpaan mong katungkulan

kaya pagbutihin ang paggampan

ang sa kalooban mo'y magaan

lalo't adhikain at pangarap

ay lipunang walang pagpapanggap

na taumbaya'y di naghihirap

lipunang sa kapwa'y mapaglingap

ang pagkasalansan ng trabaho

at time management nama'y batid mo

kung sa trabaho mo'y aburido

ay huwag mo lang ikapanlumo

gawaing tambak, dapat matapos

napunong salop, dapat makalos

hininga nawa'y di manggipuspos

ikaw pa rin ay makararaos

- gregoriovbituinjr.

02.21.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa isang pader sa Katipunan, QC

Sa paghamok

SA PAGHAMOK

tahimik sa bawat pangungutya

ang mapagtiis na maglulupa

sa problema'y di na makahuma

anuman ang gawing paghahanda

nanunumbat ang sariling budhi

pag di tinama ang maling gawi

ah, ayaw na niyang manatili

ang kahirapang nakamumuhi

di pa nagagawa ang marapat

bagamat sa prinsipyo'y namulat

di makangiti, di makadilat

pag harap-harapang inaalat

magpapatuloy ang paghahamok

laban sa hunyango't trapong bugok

papalitan ang sistemang bulok

at ilagay ang dapat sa tuktok

ang bugtong ay malulutas pa rin

lalo't may talino ka ring angkin

na kabutihan ay panaigin

laban sa pang-aapi't salarin

- gregoriovbituinjr.

02.20.2022

World Day of Social Justice

02.20.2022

02.20.2022

World Day of Social Justice

mahalaga sa tao ang Hustisyang Panlipunan

lalo na't karapatang pantao'y niyuyurakan

di lamang sa biktima ang hangad na katarungan

kundi bawat pagpapasya'y dapat makatarungan

panawagan namin ngayong World Day of Social Justice

patuloy tayong makibaka, huwag magtitiis

sa kahirapang dinulot ng elitista't burgis

na mapagsamantalang sistema'y dapat mapalis

bakit may laksang dukha, bakit may ilang mayaman

lipunang ito'y para sa lahat, di sa iilan

sana lipunan ay makatao't makatarungan

iyan ay taas-kamao naming pinaglalaban

ang inaadhika ngayong World Day of Social Justice

ay makataong sistema, na di dapat Just-Tiis

ito ang sa puso't diwa ko'y prinsipyong malinis

panawagan itong sa madla sana'y magpabigkis

- gregoriovbituinjr. 

Sa kisame

SA KISAME

sa kisame napatitig

nang binti niya'y namitig

subalit di natigatig

sa paghuni ng kuliglig

madaling araw pa lamang

ngunit siya na'y nag-abang

ng pagputok ng liwanag

upang lihim ay mabunyag

ng naggapangang butiki

na naroong bumabati

sa makatang winawari

ang pangarap niya't mithi

tila di pa niya arok

sino kaya ang papatok

kung sa halalan kalahok

ang mga itlog na bugok

ah, tuloy lang sa layunin

kaya kumikilos pa rin

upang dalita'y hanguin

sa hirap na anong talim

di sasapat ang kataga

upang kathain ang tula

kahit tatlong metrong haba

ang kanyang pagkatulala

- gregoriovbituinjr.

02.20.2022

Sa hagdanan

SA HAGDANAN

naroon lang ako sa hagdanan

kung saan ko pinagninilayan

ang samutsaring isyu ng bayan

at kalagayan ng kalikasan

lalo't isa akong aktibista

na lagi nang laman ng kalsada

lipunang makatao ang nasa

kaya naritong nakikibaka

at patuloy akong kumikilos

upang ating baguhin ng lubos

ang kalagayang kalunos-lunos

ng masang api't binubusabos

niyakap ang simpleng pamumuhay

puspusang nakikibakang tunay

sa hagdanan ding iyon nanilay

anong mga dahilan ko't pakay

linisin ang lipunang mabaho

labanan ang burgesyang hunyango

tangan ang prinsipyo'y pinangako

lipunang makatao'y itayo

- gregoriovbituinjr.

02.19.2022

Sa abangan ng dyip

SA ABANGAN NG DYIP

anong init yaong paglalakad

sa tanghaling tapat nakababad

sa banas, buti't di naghuhubad

subalit ano nang nakalahad

sa abangan ng dyip ay papara

tumigil muna't aking nabasa

ang nakasulat sa karatula

na talaga namang kakaiba

sapagkat doon ay may dinugtong

na ibang iba ang nilalayon

paano kaya makakabangon

kung karne'y titigilang malamon

kayganda niyon pag naunawa

tugon daw iyon sa klima't sigwa

tulong sa kalikasan at bansa

aba'y anong gandang halimbawa

may kalaliman kung intindihin

ngunit esensya'y ating kapain

na may iba tayong iisipin

na kalikasa'y alagaan din

tigilan ang pagkain ng laman

ng hayop at maging vegetarian

gulay at isda'y sapat din naman

upang mapalakas ang katawan

- gregoriovbituinjr.

02.19.2022

Luntiang lungsod

LUNTIANG LUNGSOD

asam ko'y luntiang kalunsuran

mapuno at masarap tirahan

may maayos na kapaligiran

maraming tanim ang kalikasan

kulay-lunti ang buong paligid

payapa ang kasama't kapatid

walang sa dilim ay binubulid

kapanatagan sa diwa'y hatid

mamamayan doo'y mahinahon

ang mga batas ay naaayon

hanging kaysarap, walang polusyon

basura'y sa tama tinatapon

lunti't walang pagsasamantala

ng tao sa tao, anong ganda

ng buhay ng mga magsasaka,

ng dukha't obrero, at iba pa

sa ganyang lungsod, sinong aayaw

kung di maalinsangaw ang araw

kung payapang mamuhay, gumalaw

kung paligid, malinis, malinaw

lipunang lunti at makatao

na ipinaglalabang totoo

sana'y makatahan sa ganito

sa lungsod na pinapangarap ko

- gregoriovbituinjr.

02.19.2022

Sa araw ng Hustisyang Panlipunan

SA ARAW NG HUSTISYANG PANLIPUNAN

World Day of Social Justice ang a-bente ng Pebrero

marapat lang alalahanin ang araw na ito

tulad ng isa pang mahalagang araw sa mundo:

ang Daigdigang Araw ng Karapatang Pantao

lalo't marami nang inhustisya ang nagaganap

na ang mga biktima'y pawang mga mahihirap

tulad ng pagtakbo ng mga trapong mapagpanggap

at tulad sa pagpaslang sa dukha sa isang iglap

nahan ang hustisya, sa araw na ito'y itanong

bakit mga inosente'y nilagay sa kabaong

bakit sa pagpaslang, tuwang-tuwa ang mga buhong

mga ina'y nagsiluha, humihingi ng tulong

"ang hustisya ay para lang sa mayaman," kainis

isa man itong katotohanang walang kaparis

alalahanin natin ang World Day of Social Justice

hustisya'y dapat kamtin, di ito dapat Just-TIIS

- gregoriovbituinjr.

02.18.2022

Bakit bawal magkasakit?

BAKIT BAWAL MAGKASAKIT?

pag may sakit ka'y di na papansinin

lalayuan ka na lang nilang kusa

tila ba wala ka nang kayang gawin

kundi sa maghapon ay tumunganga

tingin na sa iyo'y namamalimos

ng awa upang makabiling gamot

at batid nilang wala kang panggastos

di ka na pansin, ikaw na'y nalimot

iyan ang masaklap na sasapitin

ng tulad kong may sakit sa kabila

ng katapatan mo sa adhikain

na sadyang tagos sa puso mo't diwa

maliban kung may hawak kang tungkulin

nagagampanan ang misyong dakila

ah, subalit kung pabigat ka lang din

turing sa iyo'y wala ka na, wala

nabuhay na puno ng sakripisyo

ngunit sa gawain ay nagkasakit

nabuhay na niyakap ang prinsipyo

na sa puso't diwa mo'y nakaukit

may sakit ka na, walang pakinabang

ah, magpagaling ka na lang sa bahay

turing sa iyo'y pabigat ka na lang

marami kang kapalit, mas mahusay

tulad ka ng T.V. o radyong sira

di ka aayusin, papalitan ka

para ka nang kagamitang naluma

di na aayusin, papalitan na

kaya sa atin, bawal magkasakit

kaya dapat manatiling malusog

ang katawan ay alagaang pilit

at sa trabaho'y huwag pabubugbog

kung may magmalasakit, ay, mabuti

may kasangga kang nagpapahalaga

ngunit huwag kang basta mawiwili

pagkat bihira lang ang tulad niya

- gregoriovbituinjr.

02.18.2022

Pagninilay

PAGNINILAY

nakatitig muli sa kawalan

at pulos pagninilay na naman

sana'y di mapunta sa kangkungan

ang ginagawa para sa bayan

patuloy na itinataguyod

ang pangarap ng mananaludtod

isang lipunang kalugod-lugod

para sa dalita't kumakayod

tunay na lipunang makatao

na iginagalang ang proseso

walang pagpaslang doon o dito

karapatan ay nirerespeto

mayroong panlipunang hustisya

sa lahat ng namatayang ina

yaong maysala'y makulong sana

para sa kapakanan ng masa

sa mga nagtatanim ng palay,

puno, bakawan, o kaya'y gulay

tamang subsidyo yaong ibigay

upang may dignidad na mabuhay

lipunang makatao'y itayo

at karahasan ay mapaglaho

paggagalangan ang tinutungo

kaya prinsipyo'y di isusuko

- gregoriovbituinjr.

02.18.2022

Bawal umihi dito

BAWAL UMIHI DITO

"Bawal umihi dito!"

ayon sa karatula

multa'y sanlibong piso

baka matulala ka

kung ikaw ay maysakit

dapat alam kung saan

iihi lalo't sirit

sa pantalon na naman

pader kasi'y papalot

o sa ihi papanghi

kaya di tinutulot

na sa pader umihi

kung di mo na matiis

sasabog na ang pantog

umihi ng mabilis

kung mahuli ka'y durog

huwag ka lang pahuli

lalo't salbaheng mama

pag-ihi'y di na libre

sa multa'y matulala

- gregoriovbituinjr.

02.17.2022

Ang maging tinig

ANG MAGING TINIG

"The least I can do is speak out for those who cannot speak for themselves." ~ ayon sa pabalat ng isang kwadernong ginagamit ko

anong ganda ng tinuran sa isa kong kwaderno

binili ko iyon dahil sa pabalat, tanda ko

kaylapot ng paninindigan, kaygandang prinsipyo

tinig niya'y para sa walang tinig sa bayan ko

parang ako, isang sagad-sagaring aktibista

sa mahabang panahon ay naging boses ng masa

di sa Kongreso o Senado kundi sa kalsada

na sa mga rali'y pinagsasalitang talaga

pagkat tungkulin ko bilang sekretaryo heneral

ng ilang organisasyon, sa diwa ko'y nakintal

sa init man ng araw, patuloy sa pagpapagal

lalo't sa poder o pader, dukha'y di nakasandal

magpapatuloy akong isang mabangis na tinig

para sa mga dukha't api nang magkapitbisig

ipapakita ang marangal na prinsipyo't tindig

pagbabago man ng sistema'y lumabas sa bibig

isa itong pagtaya o commitment ko sa madla

ang maging tinig ng mga di makapagsalita

ang maging boses ng mga inapi't mahihina

ang kanilang isyu'y sasabihin o itutula

- gregoriovbituinjr.

02.17.2022

Labada

LABADA

nang makapananghali'y naglaba

nitong damit ng aking asawa

sa akin, wala namang problema

kung labada man ay sangkaterba

suot ni misis ang mga iyon

ng ilang araw hanggang kahapon

ako'y kuskos dito, kuskos doon

sinabay na damit ko't pantalon

hanggang nilabhan ko'y binanlawan

bago isampay ay pinigaan

aking hinanger ang karamihan

ang iba'y inipit sa sampayan

ganyan kami, tulungan sa bahay

ako'y maglalaba't magsasampay

sa pagkukusot, may naninilay

akin palang diwa'y naglalakbay

kung saan-saan nakakarating

tila baga ako'y nahihimbing

kaya maglaba'y kaysarap gawin

pagkat may tula nang kakathain

- gregoriovbituinjr.

02.17.2022

Ipanalo ang atin

IPANALO ANG ATIN

ipanalo ang atin

na lider na magaling

plataporma n'ya'y dinggin

namnamin at isipin

pinanday ng panahon

ang lider nating iyon

na tatanggal paglaon

sa kontraktwalisasyon

pakinggang magsalita

ang lider-manggagawa

na ang inaadhika

kabutihan ng madla

dala n'yang pagbabago'y

pangmasa, pang-obrero

na hangaring totoo'y

lipunang makatao

Ka Leody de Guzman

para sa panguluhan

ipanalo't ilaban

para sa sambayanan

- gregoriovbituinjr.

02.16.2022

Palaisipan

PALAISIPAN

palaisipan

aking aliwan

nagpapagaan

sa pakiramdam

tanong, alamin

iyong basahin

sagot, isipin

mabubuo rin

banoy, agila

sayaw, lambada

dilag, dalaga

misis, asawa

isda ay dilis

gulay, kamatis

tubigan, batis

kutis, makinis

may isang salot

kayhabang buntot

amoy maantot

lagim ang dulot

palaisipan

tayo'y maglibang

nakakagaan

ng pakiramdam

- gregoriovbituinjr.

02.16.2022

Lasbat nat dalis

LASBAT NAT DALIS

laspag nga ba ang dilis

nang ito'y humagibis

tumalon at nagburles

sa ilog na malinis

o malawak na batis

ayokong magmalabis

sa paggawa ng hugis

di man gayon katulis

ako pala'y mabilis

napasagot si misis

minsan paalis-alis

na maganda ang bihis

hanap ay mangga't atis

paborito ng buntis

na pagsinta'y kaytamis

problema'y napapalis

ulam ko man ay dilis

at sawsawan ay patis

sa pila man magtiis

ako'y lasbat nat dalis

- gregoriovbituinjr.

02.16.2022

Pagkilos

PAGKILOS

animo'y lawin ang mga titig

na sa puso'y nakapanginginig

ano kaya ang kanilang ibig?

ang kami ba'y di magkapitbisig?

anong kasaysayan ang naganap

sa maraming taong naghihirap?

bakit buhay ay aandap-andap?

nawalan ba sila ng pangarap?

bakit ba pagpag ang kinakain

ng mga dukhang walang makain?

sa nakita'y anong dapat gawin?

anong sistemang dapat baguhin?

ah, nararapat lamang kumilos

nang mabago ang bayang hikahos

lalo't lipunang kalunos-lunos

upang kahirapan ay matapos

labanan iyang trapong hunyango

at sistemang sanhi ng siphayo

lipunang makatao'y itayo

upang masa sa hirap mahango

makipagkapitbisig sa masa

baguhin ang bulok na sistema

pagkilos ko'y panata't pagsinta

pagkat ako'y isang aktibista

- gregoriovbituinjr.

01.15.2022

Polusyon

POLUSYON

wala kami sa pusod ng gubat

kundi nasa lungsod na makalat

damang polusyon ay humabagat

na sa atin parang nanunumbat

buti't mapuno pa rin sa lungsod

kahit polusyon ay humahagod

sa ating hininga'y sumasakyod

patuloy man tayong kumakayod

ah, paano na kung walang puno

anong init na sa diwa't puso

na kaakibat nito'y siphayo

baka mawalan tayo ng tino

ang nararapat ay ating gawin

upang iyang polusyon sa hangin

ay tuluyang mapawi, tayo rin

ang kikilos, simulan na natin

- gregoriovbituinjr.

01.15.2022

Tungkulin para sa kinabukasan

TUNGKULIN PARA SA KINABUKASAN

patuloy nating pangalagaan ang kalikasan

na mahalagang tungkulin ng bawat mamamayan

sapagkat isa lang ang daigdig nating tahanan

kaya kinabukasan nito'y ating paglaanan

ang pangangalaga sa mundo'y huwag ipagkait

sa susunod na henerasyong mabuhay nang sulit

di tayo kailangan ng kalikasan subalit

kailangan natin ang kalikasan, aba'y bakit?

isa iyang katotohanang tumagos sa puso

ng mga katotong sa klima nga'y nasisiphayo

dahil sa climate change, maraming isla'y maglalaho

balintuna, tataas ang tubig, lupa'y natuyo

walang makain kahit nagtanim na magsasaka

lalo't tumindi ang bagyo't kayraming nasalanta

pagsunog ng fossil fuel at coal ay tigilan na

sagipin ang masa mula sa nagbabagong klima

halina't ating pangalagaan ang kalikasan

huwag gawing basurahan ang dagat at lansangan

kapitalismong sanhi nito'y dapat nang palitan

at magandang bukas para sa masa'y ipaglaban

- gregoriovbituinjr.

02.15.2022

Liberty

LIBERTY

ang puso ko'y lumulukso

kapag nakikita kita

O, tunay kang pag-ibig ko

rosas kitang anong pula

sa Araw ng mga Puso

nais kong makapiling ka

ikaw ang tanging kasuyo

at minumutyang talaga

sa iyo lang narahuyo

itong makata ng masa

hiling sana'y di maglaho

ang iwi nating pagsinta

Kalayaan o Liberty

o Freedom o Kasarinlan

tangi kitang binibini

ng puso't kinalulugdan

Liberty ng aking buhay

Kalayaan man ang asam

Freedom man ang aking pakay

Kasarinla'y makakamtan

Happy Valentine's Day sa'yo

mahal, iniibig kita

tandaang ako'y narito

lagi para sa'yo, sinta

- gregoriovbituinjr.

02.14.2022

Tanging handog

TANGING HANDOG

regalo ko kay misis ay halamang hugis-puso

tanging handog sa iniibig ko ng buong-buo

"Hoya" raw ang tawag dito sa tanim ng pagsuyo

na ididilig ko'y pagsinta nang lalong lumago

pagmamahal ay nadarama sa tangi kong mutya

kaya nagtutulungan kami ng aking diwata

anumang sigwa o suliranin man ang magbadya

magsisikap na tunay upang kamtin ang adhika

Araw ng mga Puso'y anibersaryo ng kasal

sa civil wedding sa Tanay, alaalang dumatal

pang-apat na anibersaryo, ganyan na katagal

kaya tanim na hugis-puso ang handog sa mahal

Maligayang Araw ng mga Puso, aking sinta

at magkasama nating nilulutas ang problema

at sa anibersaryo ng ating kasal, O, sinta

tanging masasabi'y magpatuloy tayo tuwina

upang hubugin ang asam nating kinabukasan

upang pagsinta'y manatili sa kasalukuyan

upang hinaharap ay atin ding mapaglaanan

upang magiging anak at apo'y mapaghandaan

- gregoriovbituinjr.

02.14.2022

Leyon sa talampas

LEYON SA TALAMPAS

tila kami'y leyon sa talampas

mukhang mahina ngunit malakas

iniisip lagi'y pumarehas

at itayo ang lipunang patas

ganyan naman talaga ang tibak

kasangga ng api't hinahamak

na trosong bulok ay binabakbak

na trapong bugok ay binabagsak

di manhid sa mga nangyayari

sa mga isyu ng masa'y saksi

nilalabanan ang trapong imbi

at sa kalsada'y laging kasali

asam ay tunay na pagbabago

para sa kapwa dukha't obrero

na upang maging totoong tao

lubus-lubusin ang sosyalismo

pagpupugay sa nakikibaka

upang mabago na ang sistema

durugin ang trapo, dinastiya

hari, pari, burgesya, pasista

tayo man ay leyon sa talampas

hinuhubog ay magandang bukas

nasa isip lagi'y pumarehas

at itayo ang lipunang patas

- gregoriovbituinjr.

02.14.2022

Tigatlo

TIGATLO

di man planado ngunit minsan ito'y nagagawa

sa bawat araw nakakatha ng tigatlong tula

marahil dahil sa buhay na ito'y naasiwa

kaya may kuro-kuro sa napagdaanang sigwa

bigay ko sa mga pamangkin ay tigatlong prutas

langka, pinya, pakwan, rambutan, kalumpit, bayabas

madalas magkwentuhan habang ngata'y sinigwelas

pakikisamang tulad ng alak mula sa ubas

tigatlong rosas tanda ng pagsinta sa maybahay

o kaya sa kasintahang minamahal mong tunay

pinagbibigyan ang kaibigan ng tatlong tagay

habang hagilap sa putik ay tatlong gintong lantay

sa triyanggulo'y kita mo agad ang tatlong sulok

ngunit paano ba mababaligtad ang tatsulok

na marapat lang nating gawin lalo't nasa rurok

ang trapong bugok, ah, ilagay ang dukha sa tuktok

- gregoriovbituinjr.

02.13.2022

Ang nawawalang kwintas

ANG NAWAWALANG KWINTAS

binasa ko'y kwentong "The Necklace" ni Guy de Maupassant

sa isang piging, ang mag-asawa'y naimbitahan

dahil sa garbo, kwintas sa kumare ang hiniram

matapos ang piging, kwintas ay nawalang tuluyan

hanap, hanap, kung saan-saan na sila naghanap

di makita, nagpasyang palitan ito ng ganap

tiningnan ang presyo nito, anong mahal, kaysaklap

ilang taon ding mag-iipon, sadyang kandahirap

mag-asawa'y napilitang kumayod ng kumayod

kamay na'y nagkalipak at sapatos na'y napudpod

araw-gabing trabaho, nag-ipon, nagpakapagod

umabot ng ilang taon ang buhay na hilahod

trabaho ng trabaho nang kwintas ay mapalitan

upang mabili lamang ang gayong kwintas din naman

dapat mabayaran ang nasabing pagkakautang

nang pamilya nila'y di malagay sa kahihiyan

hanggang kunin ng may-ari ang kwintas na nasabi

at nakitang namayat ang nanghiram na kumare

hanggang pinagtapat niya ang tunay na nangyari

kwintas ay nawala't pinag-iipunang matindi

sabi ng may-ari ng kwintas, bakit nagkagayon

nagpakahirap ka sa loob ng maraming taon

na kung pinagtapat lang sana ang nangyari noon

ay agad nabatid na puwet ng baso lang iyon

biro mo, nabubuhay upang mapalitan lamang

ang kwintas na nawala, anong laking pagkukulang

di namalayang ilang taon pala ang nasayang

isang palad na buhay nila'y nagkawindang-windang

- gregoriovbituinjr.

02.13.2022

* litratong kuha ng makatang gala mula sa aklat na The Story and Its Writer, Fifth Edition, pahina 976

Sticker

STICKER

bumili ako ng dalawang sumbrero kahapon

sa Quiapo, singkwenta pesos lang ang isa niyon

upang dikitan ko ng sticker, ito ang layon

upang sa bawat kong pagbiyahe'y masuot iyon

upang mabasa ng sinumang makasalubong ko

na tumatakbong pangulo'y isang lider-obrero

at kaharap sa dyip at M.R.T.'y mabasa ito

may kandidatong manggagawa sa pagkapangulo

kaya pagdating sa bahay, ito'y agad nilabhan

sa Surf powder ay dalawang oras binabad naman

binanlawan ko't piniga, nilagay sa sampayan

magdamag pinatuyo, kinuha kinabukasan

imbes pagkain, pera'y ibinili ng sumbrero

bilang aking pagtaya at ambag sa kandidato

ng uring manggagawang tumakbong pagkapangulo

ako sa kanya'y nagpupugay ng taas-kamao

ambag ko sa kampanya'y batay lang sa kakayanan

lalo't kumikilos pa ring buong panahong pultaym

di man sapat ang pera sa bulsa, may kakayahang

itaguyod ang ating kandidato sa halalan

- gregoriovbituinjr.

02.12.2022

#ManggagawaNaman

#KaLeodyDeGuzmanforPresident

Utang

UTANG

ayokong mabuhay upang magbayad lang ng utang

lalo sa buwanang hulog, lalo't loan sharks pa naman

hangga't kaya kong di mangutang ay di mangungutang

lalo't di ko alam paano iyon mabayaran

hulog ng hulog sa interes imbes sa prinsipal

ito ang maling sistema sa utang na nakintal

kumikita pa lang sa interes, anong garapal

na sistemang nakakatigagal, para kang kupal

ang interes ba'y bayad sa iyong pang-aabala

kaysa direktang bayaran ang utang mo talaga

sa ganyan yaong loan sharks tumutubo't kumikita

sistema ng mga talagang nagsasamantala

kung ako'y may utang, babayaran ko lang ang utang

'yung mismong prinsipal na utang, nang di mabigatan

bakit babayaran ang interes na di inutang

ginawa ang gayong sistema nang makapanlamang

mangungutang lang ako kung talagang emergency

lalo't buwis-buhay, kalusugan na'y binibili

pambayad sa ospital, sa gamot, sa mga bwitre

isasangla ang kaluluwa sa mga salbahe

- gregoriovbituinjr.

02.12.2022

Sa pagkalagas ng pakpak

SA PAGKALAGAS NG PAKPAK

saan susuling kung ako'y nalagasan ng pakpak

at di na mabatid bakit sa putikan nasadlak

tiningnan ko ang lipunan, bakit may hinahamak

bakit dukhang kaysipag ay gumagapang sa lusak

di naman katamaran ang sanhi ng luha't dusa

bakit mahirap ang masisipag na magsasaka

na madaling araw pa nga'y nasa kabukiran na

upang tingnan ang tanim nilang alaga tuwina

walong oras sa pagtatrabaho ang manggagawa

madalas pang mag-overtime, sahod kasi'y kaybaba

ngunit bakit naghihirap ang kawal ng paggawa

binabarat kasi ang sahod nilang kaysipag nga

kapalaran nga ba iyang sanhi ng paghihirap?

ika nga ng pastor, mapapalad ang naghihirap!

populasyon ba ang sa hirap ay nagpalaganap?

mangmang ba ang dukha kaya di sila nililingap?

payo ng isang guro, pag-aralan ang lipunan

bakit laksa'y naghihirap at may ilang mayaman

ah, bakit nga ba may iskwater sa sariling bayan

pribadong pag-aari nga'y ugat ng kahirapan

magsasaka'y walang masarap na kaning masandok

dalagang bukid ay sa pagpuputa inaalok

bakit ba kayraming taong sa hirap nakalugmok

ika nga, panahon nang baligtarin ang tatsulok

lagas man ang aking pakpak, dapat pa ring kumilos

upang baguhin ang kalagayang kalunos-lunos

ngunit wala tayong maaasahang manunubos

kundi sama-samang pagkilos ng mga hikahos

sa gayon ay mapapanumbalik ang mga pakpak

muli tayong babangon mula sa pagkapahamak

upang makalipad sa himpapawid na malawak

at ang bulok na sistema'y tuluyang maibagsak

- gregoriovbituinjr.

02.12.2022

Sagipin ang daigdig

SAGIPIN ANG DAIGDIG

nasaan na ang tinig

ng panggabing kuliglig

di na sila marinig

sa aba kong daigdig

kalbo ang kabundukan

sanhi raw ay minahan

puno sa kagubatan

pinutol nang tuluyan

kaya maitatanong

ano bang nilalayon

anong isinusulong

kung masa'y nilalamon

kaygandang daigdigan

ay ginawang gatasan

bakit ba kalikasan

ay nilalapastangan

na sa ngalan ng tubo

nitong poong hunyango

wawasakin ang mundo

para sa pera't luho

dapat daw pagtubuan

ang mga kagubatan

buhay ng kalikasan

ay pagkakaperahan

hangga't kapitalismo

ang sistema sa mundo

ay lalamunin tayo

hanggang sa mga apo

pakinggan n'yo ang tinig

tayo'y magkapitbisig

sagipin ang daigdig

na puno ng pag-ibig

- gregoriovbituinjr.

02.11.2022