Tanagà sa unos

TANAGA SA UNOS

1

kinain ng bangungot

ang inaaring lungkot

pag tagbagyo’y bantulot

na sa puso’y kukurot

2

nanagasa ang unos

at kayraming inulos

na pulos mga kapos

at sa buhay hikahos

3

tayo ba’y beterano

ng mga baha’t bagyo

at resilient daw tayo’t

pinupuring totoo

4

pag bagyo’y nanalasa

maghanda na ang masa

kalamidad pagdaka

ay talagang disgrasya

5

pag bagyo’y rumagasa

aba tayo’y maghanda

lalo na’t ang pagbaha

ay talagang malala

6

gawin natin ang dapat

upang masa’y mamulat

upang hindi masilat

ng bagyong bumabanat

* Unang nalathala ang tulang ito sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng organisasyong Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Nobyembre 16-30, 2020, pahina 20.

Huwag magsindi ng yosi sa kalan

aba'y huwag magsindi ng sigarilyo sa kalan

ito po sa inyo'y munting paalala lang naman

lalo pa't walang niluluto sa kasalukuyan

ang gamitin mo'y lighter o kaya'y posporo na lang

aba'y kaya ngang bumili ng isang kahang yosi

bakit di naman bumili ng sariling panindi

kaymahal ba ng lighter kaysa yosi mong binili

o di na maisip dahil sa yosi nawiwili

baka sabihin mong nauubos lang ay konting gas 

ngunit kung ito'y minu-minuto o oras-oras

paunti-unti, ang gas ay pabawas ng pabawas

maya-maya, wala nang gas pag nagluto ng bigas

kahit ikaw pa ang bumili ng gas, paalala

anumang gamit sa tahanan o sa opisina

ay gamitin mo ng wasto, huwag kang maaksaya

kung tingin mo'y nakikialam ako, pasensya ka

- gregoriovbituinjr.

Dagdag na tanagà

DAGDAG NA TANAGA

1

nagnanaknak ang sugat

ng kahapong nilagnat

ng santambak na banat

na di nila masipat

2

kanyang ibinubulong

na doon lang umusbong

ang sa buhay pandugtong

masakit man ang tumbong

3

tumitindi ang unos

tila ba nang-uulos

ang baha'y umaagos

sadyang kalunos-lunos

4 

nang si Rolly'y dumatal

tila Ondoy ang asal

talagang nangangatal

ang masang nangagimbal

5

dumating si Ulysses

na ang dulot ay hapis

gamit nila'y nilinis

nitong bagyong putragis

6

nagdidildil ng asin

ang mga matiiisin

kulang na sa pagkain

kapos pa sa vitamin

7

organisadong masa

na dulot ay pag-asa

hanap nilang hustisya

sana'y kamtin pa nila

* Unang nalathala sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang organisasyong Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Nobyembre 1-15, 2020, pahina 20.

Sa ikapitong anibersaryo ng bagyong Yolanda

sa Yolanda'y higit anim na libo ang namatay,

ayon sa opisyal na ulat, nangawalang buhay

sa tindi ng bagyo'y naglutangan ang mga bangkay

bagong umaga'y tila di na nasilayang tunay

lampas ikalawang palapag ng bahay ang tubig

na tumabon, storm surge yaong nakapanginginig

ng laman lalo't naranasan ang lagim at lamig

ng Yolandang nagdulot ng anong tinding ligalig

napuruhan ang lalawigan ng Samar at Leyte,

lalo ang Tacloban, iba pang probinsya'y nadale

rumagasa ang unos sa kalaliman ng gabi

di madalumat ang lungkot at dusang sumakbibi

mga nasalanta ng Yolanda'y pilit bumangon

nawasak nilang bahay ay itinayo paglaon

nawasak nilang buhay ay bangungot ng kahapon

ang pagtutulungan ng bawat isa'y naging misyon

pitong taon na ang lumipas, ito'y naging aral

sa bansang tulad nating bagyo'y laging dumaratal

maghanda lalo't epekto ng bagyo'y titigagal

sa atin at sitwasyong dulot nito'y magtatagal

sa ganyang pangyayari'y di tayo dapat humimbing

kaya huwag maging kampante pag bagyo'y parating

maging handa, matulog man ay manatiling gising

ang diwa, magtulungan at ipakita ang giting

- gregoriovbituinjr.

11.08.2020

Kahandaan sa panganib

may panganib sa mga tulad kong nakikibaka

para sa kapakanan at karapatan ng masa

upang tuluyang kamtin ang panlipunang hustisya

kaya dapat maging handa anuman ang mangyari

lalo sa ating gawain gaano man kasimple

baka may magalit at tayo'y kanilang madale

gayong para sa kagalingan nitong kapwa tao

ang ating adhika't sa bayan ay nagseserbisyo

lalo't nais na lipunan ay maging makatao

pagkat hustisyang pangklima't pantaong karapatan

ang mga prinsipyong tangan at pinaninindigan

na baka dahil dito tayo'y may masagasaan

kung bulnerable sa karahasan ay maging handa

upang di tayo masaktan, madahas, makawawa

mag-ingat upang pamilya't buhay ay di mawala 

kaya sariling kaligtasan ay dapat tiyakin

seguridad sa pagkilos ay pag-isipan man din

upang di mag-alala ang mga pamilya natin

- gregoriovbituinjr.

* kinatha sa Climate Justice and Human Rights Defenders Training, Nov6-7, 2020

Paghahanda ng loob

"Kung ang Bayang ito'y nasasapanganib

At siya ay dapat na ipagtangkilik,

Ang anak, asawa, magulang, kapatid

Isang tawag niya'y tatalikdang pilit."

- Gat Andres Bonifacio, sa kanyang tulang "Pag-ibig sa Tinubuang Bayan"

paghahanda sa loob ng bawat Katipunero

iyang naturang saknong ni Gat Andres Bonifacio

mula sa tula niyang pumipintig ng totoo

sa puso't iiwan ang lahat para sa Bayan mo

hinahanda ang ating loob sa pakikihamok

laban sa naghaharing dulot ay sistemang bulok

pinananatiling kanilang uri'y nasa tuktok

habang dangal ng dukha't obrero'y nakayukayok

kaya nga ang pagpapasya kong magsilbi sa bayan

at kumilos tungo sa pagbabago ng lipunan

ay mga dakilang misyong aking pinag-isipan

bilang mamamayang prinsipyado't naninindigan

bukod sa Kartilya ng Katipunan, inaral ko

ang Liwanag at Dilim ni Gat Emilio Jacinto

na may aral tungkol sa paggawa't paggogobyerno,

pati na pakikipagkapwa't pagpapakatao

ang bawat tula ni Bonifacio'y makahulugan

ang bawat sanaysay ni Jacinto'y makatuturan

ang bawat akda ni Lenin ay dapat pagnilayan

pagtayo ng lipunang makatao'y paghandaan

- gregoriovbituinjr.

Di dapat mauwi sa wala ang pakikibaka

di dapat mauwi sa wala ang pakikibaka

ito'y sumagi sa isip nang aking binabasa

yaong mga tala ng himagsikan at ideya

ng Katipunan tungo sa panlipunang hustisya

inialay mo ang buhay mo, nagsasakripisyo

pinag-aralan ang lipunan, sistema't gobyerno

nanindigan at niyakap ang adhika't prinsipyo

kumbinsidong itayo ang lipunang makatao

ah, pakikibaka'y di dapat mauwi sa wala

lalo't marami nang aktibista'y nangawala

ang iba'y kinamatayan na ang inaadhika

habang iba'y nabilanggo, dinukot, iwinala

dapat nating ipanalo ang bawat simulain

upang lipunang makatao'y maitayo natin

walang uring mapagsamantala't mapang-alipin

na ang bawat isa'y nakikipagkapwa-tao rin

tayo'y prinsipyadong di naghahangad ng kagitna

kundi makataong lipunan ang nasa't adhika

dapat mapagtanto, kasama ng obrero't dukha

na pakikibaka'y di dapat mauwi sa wala

- gregoriovbituinjr.

Sanay akong mag-isa, sanay akong nag-iisa

sanay akong mag-isa, sanay akong nag-iisa

marahil introvert, loner, o kaya'y letratista

pulos letra ang kapiling, nagsusulat tuwina,

abang makatang nangangarap maging nobelista

isa ring blogerong dapat may tulang inaaplod

sa bawat araw, mga pinag-isipang taludtod

minsan nga ay makikita mo akong nakatanghod

gayong nagtatrabaho't nagsusulat ng may lugod

gayunman, di ako dapat nasasanay mag-isa

dapat may kausap lagi, kolektibo, kasama

dahil naglilingkod para sa bayan at sa masa

di nagsasariling kumilos, lalo't aktibista

may trabaho mang kayang mag-isa'y aking gagawin

tulad ngayon, ilang akda'y aking isinasalin

habang may mga paksang susulatin, tutulain,

habang binabaka ang sistemang mapang-alipin

sanay mang mag-isa'y di dapat lagi nang ganoon

dapat kausap ang dukha para sa nilalayon

dapat kasama ang manggagawa para sa misyon

dapat sa pakikibaka ng bayan nakatuon

- gregoriovbituinjr.

Basura

masalimuot ang mundong ginagalawan natin

lalo na't makukulit ay di makuha sa tingin

ang laot ng karagatan kung iyo lang sisirin

maraming isda ngunit iba na ang kinakain

akala mo'y dikya ngunit basurang plastik pala

magaganit na plastik na di manguya ng panga

ng isda, iyon ang dahil ng pagkamatay nila

di lamang sa laot kundi sa ilog, lawa't sapa

kakainin natin ang isdang kumain ng plastik

maluluto natin ang plastik sa isdang matinik

nakasalalay ang kalusugan, tayo'y umimik

anong gagawin natin upang mata'y di tumirik

pagsabihan mo nga ang iba, sila pa ang galit

tungkol sa basura nila, sa iyo'y magngingitngit

gayong pagkakalat din nila'y nakapagngangalit

buti't lagi tayong mahinahon sa bawat saglit

sariling basura'y di nila maibukod-bukod

sa mundong sangkaterba na ang itinayong bakod

daigdig bang ito'y sa basura na malulunod?

kung di tayo kikilos, baka mundo'y maging puntod

- gregoriovbituinjr.

Si Rolly at si Rody

storm surge ang banta nitong matinding bagyong Rolly

habang tokhang ay ginawa na ng matinding Rody

storm surge, tulad sa Yolanda'y kayraming namatay

habang sa tokhang naman ay kayrami nang pinatay

ingat sa storm surge, aba'y dapat nang magsilikas

ingat sa tokhang pagkat kayraming batang nautas

pag-ingatan ang buhay sa matinding bagyong Rolly

mas pag-ingatan ang karapatan laban kay Rody

- gregoriovbituinjr.

Undas sa panahon ng pandemya

ngayong Undas, di makakadalaw sa sementeryo

dahil sa pandemya, ito muna'y isinarado

mahirap daw kung magsisiksikan ang mga tao

walang social distancing, magkahawaan pa rito

ngunit matapos ang Undas, sementeryo'y bubuksan

baka sa unang araw pa lang, tao'y magdagsaan

dapat mag-social distancing nang di magkahawaan

sa loob ng sementeryo, disiplina lang naman

ngayong Undas, kung di man makadalaw sa kanila

ay alam nilang sila'y nasa ating alaala

pagkat sa puso't diwa'y nakaukit sa kanila

na di tayo nakalimot, di man makabisita

magtirik tayo ng kandila saanman naroon

at makakaabot sa kanila ang ating layon

wala man sa sementeryo'y gunita ng kahapon

ay nananariwa't sa puso natin nakabaon

- gregoriovbituinjr.

Sa una kong gabi sa bagong opis

pawisan ako sa unang gabi sa bagong opis

wala pa kasing bentilador kaya tiis-tiis

nagsalansan ng gamit at patuloy na naglinis

mag-isa man doon ay di nakadama ng hapis

itinuloy ko roon ang pagsasalin ng aklat

pautay-utay man sa gabi hangga't ako'y dilat

sa kwaderno'y pinagtitiyagaan kong isulat

ang pahinga'y ang pagkatha nf tulang mapagmulat

ramdam ang tinding alinsangan sa silid na iyon

na animo ako'y isinilid sa isang kahon

at dahil sa antok ay nakatulog na rin doon

habang iwing diwa'y kung saan-saan naglimayon

kaysarap ng tulog pagkat nasa diwa'y diwata

bagamat mag-isang ang kayakap  ay sadyang wala

mag-ingat lamang dahil may paparating na sigwa

at maghandang bakahin ang sangkaterbang kuhila

- gregoriovbituinjr.

* Naglipat kami ng bagong opis mula Lungsod Quezon tungong Lungsod Pasig, Oktubre 31, 2020 ng hapon

Huling araw ng Oktubre nang kami na'y maglipat

huling araw ng Oktubre nang kami na'y maglipat

ng opisina't mga gamit ay sa trak binuhat

binagtas ang lansangang init ay nakasusugat

na sana'y di mabigat ang pumatong sa balikat

sinalansan muna ng maayos ang bawat karton

dalawang aparador, lamesa, kinarga iyon

sa trak, ibang gamit, aklat, polyeto, papel doon

bagong opisina, bagong labanan, dating misyon

huling araw ng Oktubre ang aming unang hakot

dinala pa rin ang baka mahalagang abubot

mga alaala ng labanang di malilimot

lalo't ito'y makasaysayan at masalimuot

undas man ay patuloy pa rin kaming kumikilos

upang labanan ang pang-aapi't pambubusabos

mag-isa sa gabing nadirinig bawat kaluskos

subalit nakatulog pa rin doon ng maayos

- gregoriovbituinjr.